Việt Nam là một quốc gia đang phát triển, đã đạt được nhiều thành tựu trong việc xóa đói giảm nghèo trong những năm gần đây. Tuy nhiên, vẫn còn một số tỉnh, thành phố có tỷ lệ hộ nghèo cao, cần được quan tâm và hỗ trợ hơn nữa. Dưới đây là danh sách 10 tỉnh nghèo của Việt Nam, cần được hỗ trợ để cải thiện đời sống của người dân.
1. Thanh Hóa – Tỉnh nghèo nhất Việt Nam
Thanh Hóa là tỉnh cực Bắc miền Trung Việt Nam, có diện tích lớn thứ 5 và dân số thứ 3 cả nước. Với vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên thuận lợi, Thanh Hóa có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế – xã hội, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp, du lịch, công nghiệp chế biến.
Thanh Hóa cũng là tỉnh có nhiều dân tộc thiểu số sinh sống, với trên 1 triệu dân thuộc các dân tộc Thái, Mường, Mông, Khơ Mú, Dao… Các dân tộc thiểu số này có bản sắc văn hóa đặc sắc, góp phần làm phong phú thêm bản sắc văn hóa của tỉnh Thanh Hóa.
Tuy nhiên, Thanh Hóa cũng đối mặt với nhiều thách thức, trong đó nổi bật là vấn đề giảm nghèo ở các huyện miền núi. Theo thống kê, Thanh Hóa là tỉnh có nhiều hộ nghèo nhất cả nước, với hơn 128.000 hộ. Trong đó, 11/27 huyện của tỉnh là miền núi, có 7 huyện nghèo thuộc Chương trình 30a: Mường Lát, Quan Hóa, Quan Sơn, Bá Thước, Lang Chánh, Thường Xuân, Như Xuân…Là các huyện vùng cao biên giới. Các huyện miền núi Thanh Hóa có vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng, an ninh của tỉnh và cả nước. Tuy nhiên, tỷ lệ hộ nghèo của các huyện này còn cao, cần được quan tâm, hỗ trợ để giảm nghèo bền vững.
2. Nghệ An
Nghệ An là tỉnh có diện tích lớn nhất Việt Nam, thuộc vùng Bắc Trung Bộ. Với diện tích 16.490 km2 và dân số đứng thứ tư cả nước, Nghệ An có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế – xã hội, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp, du lịch, công nghiệp chế biến. Nghệ An có bề dày lịch sử và truyền thống văn hóa lâu đời. Tuy nhiên, tỉnh vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn, trong đó có tình trạng nghèo đói.
Theo số liệu của Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Nghệ An, đầu năm 2020, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh là 4,11% đứng thứ hai sau Thanh Hóa, tỷ lệ hộ cận nghèo là 7,35%. Đến cuối năm 2020, tỷ lệ hộ nghèo ước khoảng 3%, tỷ lệ hộ cận nghèo ước khoảng 4,5%.
Nguyên nhân chính là do Nghệ An có cơ cấu kinh tế nông nghiệp chiếm tỷ trọng cao, với 80% dân số là nông nghiệp, nông dân. Để thoát khỏi tình trạng nghèo đói, Nghệ An đang thực hiện chính sách: “Khơi trong, hút ngoại, đoàn kết, tiến công, tăng tốc”. Chính sách này nhằm phát huy nội lực, thu hút đầu tư, tạo sự đoàn kết, đồng thuận để đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế – xã hội.
3. Sơn La
Sơn La là tỉnh miền núi Tây Bắc Việt Nam, có diện tích lớn thứ 3 cả nước nhưng vẫn là một trong những tỉnh nghèo nhất. Theo báo cáo của UBND tỉnh Sơn La, năm 2023, toàn tỉnh có hơn 92.000 hộ nghèo, chiếm 17,5% tổng số hộ, và hơn 36.000 người thiếu đói. Toàn tỉnh có 11 huyện và 1 thành phố thì có tới 5 huyện nghèo thuộc chương trình hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững của Chính phủ (Chương trình 30a).
Để giảm nghèo bền vững, Sơn La cần tập trung giải quyết các nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng nghèo đói. Cụ thể, cần chú trọng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, nâng cao trình độ dân trí, đào tạo nghề cho người dân, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận các nguồn lực phát triển.
4. Quảng Nam – tỉnh nghèo nhất duyên hải miền trung
Quảng Nam là một tỉnh thuộc vùng duyên hải Nam Trung Bộ, Việt Nam. Tên gọi Quảng Nam có nghĩa là mở rộng về phương Nam. Quảng Nam là vùng đất có lịch sử lâu đời, với bề dày văn hóa truyền thống. Quảng Nam là nơi có hai di sản văn hóa thế giới là phố cổ Hội An và thánh địa Mỹ Sơn. Phố cổ Hội An là một đô thị cổ được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới vào năm 1999. Thánh địa Mỹ Sơn là một quần thể đền tháp Chăm Pa được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới vào năm 1999.
Ngoài ra, Quảng Nam còn có nhiều di tích lịch sử, văn hóa khác như: chùa Cầu, tháp Chăm Yang Mum, tháp Chăm Chiên Đàn,… Quảng Nam cũng là quê hương của nhiều danh nhân văn hóa, lịch sử như: Nguyễn Du, Nguyễn Bá Học, Huỳnh Thúc Kháng,…
Quảng Nam có tiềm năng du lịch rất lớn. Nơi đây có nhiều danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, văn hóa nổi tiếng. Quảng Nam cũng là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích biển đảo, với nhiều bãi biển đẹp như: biển Mỹ Khê, biển Cửa Đại, biển Cửa Lở,…
Tuy nhiên, hiện nay Quảng Nam vẫn là một trong những tỉnh nghèo nhất Việt Nam và là tỉnh nghèo nhất duyên hải miền Trung với hơn 70.000 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 18,19% toàn tỉnh. Nguyên nhân chính là do Quảng Nam là một tỉnh miền núi, có địa hình phức tạp, khí hậu khắc nghiệt. Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng, dịch vụ du lịch của Quảng Nam còn chưa phát triển đồng bộ.
5. Sóc Trăng – Tỉnh nghèo nhất đồng bằng sông Cửu Long
Sóc Trăng là một tỉnh thuộc vùng đồng bằng sông Cửu Long, với 80% hộ ở nông thôn vùng sâu, vùng ven biển. Đây là nơi sinh sống của 29,5% đồng bào Khơ-me. Cư dân ở đây đa số làm nghề nông, tiểu thủ công nghiệp, nên đời sống luôn gắn liền với đất đai.
Theo số liệu thống kê của Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Sóc Trăng, tính đến tháng 4 năm 2023, toàn tỉnh còn 8.200 hộ nghèo, 28.300 hộ cận nghèo. Tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh là 24,31%, cao nhất khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và là một trong những tỉnh nghèo nhất Việt Nam.
Để giải quyết tình trạng nghèo khó ở Sóc Trăng, cần có sự chung tay của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân.
6. Điện Biên
Điện Biên là một tỉnh vùng núi cao nằm ở phía Tây Bắc Việt Nam, có vị trí địa lý đặc biệt quan trọng, tiếp giáp với 3 quốc gia: Việt Nam, Lào và Trung Quốc. Tỉnh có diện tích tự nhiên 9.554 km2, dân số hơn 500.000 người, với hơn 19 dân tộc anh em sinh sống.
Điện Biên là tỉnh giàu tiềm năng du lịch, đặc biệt là lĩnh vực văn hóa – lịch sử. Nổi bật nhất là hệ thống di tích lịch sử chiến thắng Điện Biên Phủ, được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới. Hệ thống di tích này gồm có: Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ – Mường Phăng; các cứ điểm Him Lam, Bản Kéo, Độc Lập; các đồi A1, C1, D1, E1 và khu trung tâm tập đoàn cứ điểm của Pháp (Khu hầm Đờcát).
Tuy nhiên, Điện Biên vẫn đang là tỉnh thuộc diện đặc biệt khó khăn. Với hơn 90% dân cư là nông dân, chủ yếu sống dựa vào nông nghiệp, nên đời sống của người dân còn nhiều khó khăn. Theo số liệu thống kê của Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Điện Biên, tính đến tháng 4 năm 2023, toàn tỉnh còn 41.977 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 30,58%, cận nghèo 12.149 hộ, chiếm tỷ lệ 7,89%.
Để phát huy tiềm năng du lịch và cải thiện đời sống của người dân, tỉnh Điện Biên đang nỗ lực thực hiện các giải pháp phát triển kinh tế – xã hội. Trong đó, tỉnh tập trung phát triển nông nghiệp theo hướng hàng hóa, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả; phát triển các ngành nghề thủ công truyền thống; đẩy mạnh phát triển du lịch, dịch vụ.
7. Hà Nam
Tỉnh Hà Nam nằm ở vị trí cửa ngõ phía Nam của Thủ đô Hà Nội, có nhiều lợi thế về giao thông, tài nguyên thiên nhiên và nguồn nhân lực. Tuy nhiên, hiện Hà Nam vẫn là tỉnh nghèo, vẫn nhận trợ cấp từ ngân sách Trung ương.
Ngày 6/8/2016, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Hà Nam. Tại buổi làm việc, Thủ tướng đã đánh giá cao những nỗ lực của tỉnh trong phát triển kinh tế – xã hội, đồng thời gợi mở một số định hướng đối với sự phát triển của Hà Nam thời gian tới nhằm để thoát nghèo.
Thủ tướng nhấn mạnh, Hà Nam cần tập trung phát triển các ngành công nghiệp, dịch vụ có lợi thế, đẩy mạnh thu hút đầu tư, nâng cao chất lượng quy hoạch, quản lý đất đai, môi trường. Bên cạnh đó, tỉnh cần chú trọng phát triển nông nghiệp, nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân.
Các định hướng của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là cơ sở quan trọng để tỉnh Hà Nam thực hiện mục tiêu thoát nghèo, phát triển toàn diện.
8. Quảng Bình
Quảng Bình là một tỉnh duyên hải thuộc vùng Bắc Trung Bộ Việt Nam, có nhiều tiềm năng và lợi thế về tài nguyên thiên nhiên, văn hóa, lịch sử. Tuy nhiên, theo số liệu thống kê, tỷ lệ hộ nghèo trong tỉnh vẫn ở mức cao, lên tới 17,36%. Điều này khiến Quảng Bình trở thành một trong những tỉnh nghèo nhất Việt Nam, và là tỉnh nghèo nhất Bắc Trung Bộ.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nghèo đói ở Quảng Bình như: Quảng Bình nằm ở vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, với mùa hè nóng bức, mùa đông lạnh và mưa nhiều. Điều này gây ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất nông nghiệp và đời sống của người dân. Quảng Bình là một trong những tỉnh chịu nhiều thiệt hại nặng nề trong các cuộc chiến tranh. Điều này khiến cơ sở hạ tầng, kinh tế, xã hội của tỉnh bị tổn thất nghiêm trọng.
Cuộc sống của người dân Quảng Bình còn khá khổ cực so với mặt bằng chung của cả nước. Nguyên nhân chủ yếu là do tỉnh này có tỷ lệ hộ nghèo cao, lên tới 17,36%. Quảng Bình có nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng, như: Động Phong Nha – Kẻ Bàng, vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, biển Nhật Lệ, đèo Ngang,… Đây là những địa điểm du lịch hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Tỉnh cần đẩy mạnh thu hút đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng du lịch, quảng bá hình ảnh du lịch Quảng Bình để thu hút thêm nhiều du khách.
9. Kon Tum
Kon Tum là một tỉnh miền núi thuộc vùng Tây Nguyên, có diện tích tự nhiên hơn 961 nghìn ha, dân số 375 nghìn người. Tỉnh hiện là một trong số những tỉnh nghèo nhất nước, với tỷ lệ hộ nghèo hiện còn 20% (khoảng 22 nghìn hộ). Trong đó, 89% hộ nghèo là đồng bào dân tộc thiểu số.
Đời sống kinh tế của người dân Kon Tum còn gặp nhiều khó khăn. Việc đầu tư phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh chủ yếu nhờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước và các tổ chức phi chính phủ.
Năm 2023, thu ngân sách của tỉnh đạt trên dưới 2.000 tỉ đồng, nhưng chi tiêu lên đến 5.000 tỉ. Việc thu hút đầu tư vào Kon Tum còn ít, khu công nghiệp còn quá nhỏ về quy mô lẫn ngành nghề đầu tư.
Để hỗ trợ đồng bào phát triển sản xuất, xóa đói, giảm nghèo, những năm gần đây, tỉnh Kon Tum đã triển khai nhiều chính sách, giải pháp. Trong đó, đáng chú ý là việc hỗ trợ đất ở cho trên 4.700 hộ, đất sản xuất cho trên 4.800 hộ; đẩy mạnh giao đất, giao rừng, khoán bảo vệ rừng và phát triển rừng; hỗ trợ phát triển chăn nuôi, đào tạo và chuyển đổi nghề; thực hiện hỗ trợ đất sản xuất gắn với quy hoạch, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
10. Bình Thuận
Bình Thuận là tỉnh duyên hải cực Nam Trung Bộ, nằm trong khu vực bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu. Điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, hạn hán, xâm nhập mặn thường xuyên là những khó khăn lớn đối với phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh, trong đó có công tác giảm nghèo.
Trong những năm qua, công tác giảm nghèo ở Bình Thuận được các cấp, các ngành quan tâm, chỉ đạo sát sao. Nhiều mô hình giảm nghèo hiệu quả đã được triển khai, góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số.
Một trong những mô hình giảm nghèo được áp dụng hiệu quả ở Bình Thuận là mô hình phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững. Mô hình này được triển khai ở các vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tập trung vào việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Nhờ đó, nhiều hộ nghèo đã nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, tăng thu nhập.
Mô hình giảm nghèo khác cũng được áp dụng hiệu quả ở Bình Thuận là mô hình phát triển du lịch cộng đồng. Mô hình này được triển khai ở các khu vực có tiềm năng du lịch, gắn phát triển du lịch với bảo tồn văn hóa, bản sắc dân tộc. Nhờ đó, nhiều hộ nghèo đã có thêm nguồn thu nhập từ hoạt động du lịch, góp phần cải thiện đời sống.
Có thể thấy, các mô hình giảm nghèo ở Bình Thuận đã góp phần quan trọng vào việc giảm nghèo bền vững ở địa phương. Những mô hình này được triển khai phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh tế – xã hội của địa phương, mang lại hiệu quả thiết thực, giúp người dân thoát nghèo và vươn lên trong cuộc sống.
Để tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác giảm nghèo, Bình Thuận cần tiếp tục đẩy mạnh triển khai các mô hình giảm nghèo phù hợp với điều kiện địa phương, đồng thời tăng cường tuyên truyền, vận động người dân nâng cao ý thức tự lực, vươn lên thoát nghèo.
Lời kết
Trên đây là tổng hợp của Top10list về 10 tỉnh nghèo nhất Việt Nam. Các tỉnh này đều nằm ở khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, có điều kiện kinh tế – xã hội còn khó khăn. Việc hỗ trợ các tỉnh nghèo là một nhiệm vụ quan trọng, cần được thực hiện thường xuyên, liên tục để góp phần nâng cao đời sống của người dân, thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Hãy cùng chung tay hành động để giúp đỡ các tỉnh nghèo, xây dựng một Việt Nam ngày càng phát triển, giàu mạnh.
